We maken Grote Tijden mee. Nimmer eerder heb ik dat zó uitbundig meegemaakt als in de tweede helft van de vorige week. ’t Was compleet ubiquitair (= super-overal, vooral waar je je het niet zou voorstellen vóórkomend). De ruimte op De Ster Online zou tekortschieten om ook maar enigszins adequaat samen te vatten wat in die dagen in Nederland gebeurd is, laat staan om te schetsen wat nu verder aan het gebeuren is.
Maar Grote Tijden NOPEN tot Grote Boodschappen en ik MOET dus iets.
Gelukkig kreeg ik al lezend in de kranten van eind vorige week een Groot Idee. Grote tijden inspireren tot grote nieuwe namen, en al lezend en mijmerend over wat ik las bedacht ik de nieuwe betiteling voor de man die vermoedelijk de geschiedenis zal ingaan als de Bekendste Nederlander aller tijden. Hij staat in het kopje boven mijn stukje van deze week. Ik ga het toelichten.
De naam is afgeleid van twee bekende begrippen: Onderbuikgevoel en Nachtspiegel.
Het eerste ‘wordt in negatieve zin gebruikt voor gevoelens en emoties die men als negatief ervaart. Het woord is … een pejoratief (een woord dat ongunstige associaties oproept). Het tweede begrip verwijst naar ‘een pot waar men ’s nachts zijn behoefte in kan doen’. Beide omschrijvingen zijn gekopieerd uit Wikipedia.
Ter nadere uitleg verwijs ik eerst naar Rosanne Hertzberger, Zoals wel vaker schreef zij wijze woorden in haar column in de NRC van zaterdag. ‘Dit land was weer eens in alle staten. De grootste partij van Nederland was er eentje die openlijk … oorlogstaal uitsloeg … Waren we dan echt in de nieuwe jaren dertig beland?’
Ik mijmer verder vanaf het vraagteken. In mijn verzameling boeken over die tijd heb ik er een met als titel ‘Beyond Justice‘. Wat tussen 1933 en 1945 is gebeurd is, ligt voorbij aan wat nog beoordeeld kan worden in termen van ‘Recht, de rechtsorde en rechtvaardigheid’. Ik bouw dit begrip om en introduceer ‘Beyond comprehension‘. Wat in de afgelopen jaren – hoeveel jaren ik nu bedoel, overzie ik zelf niet – in Nederland gebeurd is in het algemeen en door Thierry Baudet aangericht is in het bijzonder, ligt voorbij wat wij nog kunnen begrijpen, aan gene zijde van wat wij ons nog kunnen voorstellen.
De verwijzing naar de ‘jaren dertig’ maakt het misschien iets minder onbegrijpelijk. Vrijwel niemand had het toen door, en ook nu is het nog lang niet algemeen bekend, maar die tijd is getekend door het unieke genie van Hitler als – ja, ook – een onderbuikspiegel. De Duitsers hadden – en nu ga ik mijn stokpaard berijden – niet gevat wat Rudolf Steiner hen voorgehouden had, en een valse profeet gezocht en gevonden. Hitler was als persoon een mens van niks, maar in één opzicht was hij een genie: in de kunst om alles wat in mensen aan viezigheid leeft virtueel op te pakken, terug te spiegelen en met even zo krachtig oratorisch genie te verwoorden wat hij had opgeslurpt uit de collectieve ‘onderbuik’ van zijn ‘rijksgenoten’, zodat vrijwel alle ongeveer 70 miljoen leden van die ‘Volksgemeinschaft’ hem met een ‘beyond comprehension‘- verering volgden.
Mutatis mutandis [≈ het moet met nadruk gezegd worden: veel is heel anders en ‘moet anders gezegd worden’: Baudet als persoon is helemaal niet een ‘mens van niks’, integendeel, en zo is er nog veel meer echt anders], kortom mutatis mutandis zie ik één overeenkomst. Baudet is een genie in (1) het selectief weerspiegelen van wat in de onderbuik van miljoenen tijd- en landgenoten leeft, en in (2) de kunst om wat hij zodoende zichtbaar maakt te verwoorden in termen die als een baal stoplappen de leegte opvullen die de teloorgang van de kerken heeft bewerkstelligd. Chapeau!
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
Dit is een sterke Hugo: ‘Baudet is een genie in (1) het selectief weerspiegelen van wat in de onderbuik van miljoenen tijd- en landgenoten leeft, en in (2) de kunst om wat hij zodoende zichtbaar maakt te verwoorden in termen die als een baal stoplappen de leegte opvullen die de teloorgang van de kerken heeft bewerkstelligd. Chapeau!’
Inderdaad: ook ‘chapeau’ voor deze karakterisering!