Vorige week dinsdag kregen alle medewerkers van de Faculteit Sociale Wetenschappen (FSW) van de EUR een uitnodiging voor een informatiebijeenkomst met rector Huib Pols en decaan Henk van der Molen. Gisteren, de dinsdag na Pinksteren, vond de bijeenkomst plaats; dit stukje heb ik geschreven voordat de bijeenkomst plaats zou vinden. Ik keek alvast vooruit op wat ik daar meende te kunnen verwachten.
‘Rector magnificus Huib Pols zal uitleg geven over de nieuwe EUR-strategie 2014-2018: Impact & Relevance’, aldus de toelichting bij de uitnodiging. ‘Hij gaat in op de keuzes die zijn gemaakt, de uitdagingen voor de komende jaren en de consequenties voor onderzoek, onderwijs en ondersteuning. Daarbij komen ook de noodzakelijke ombuigingen aan de orde. Decaan Henk van der Molen zal ingaan op de consequenties voor de FSW van deze nieuwe strategie en de genoemde maatregelen.’
Dat klinkt ernstig, en het komt precies op het juiste moment. Vorige week had NRC Handelsblad een speciaal katern over de fundamentele problemen in het universitaire onderwijs; stiekem zou je bijna kunnen gaan denken dat deze bijeenkomst naar aanleiding daarvan is georganiseerd.
‘Vanzelfsprekend is er veel ruimte voor interactie met de rector en decaan over wat de strategische doelen … betekenen voor onze faculteit’, gaat de toelichting verder. ‘Waar ligt de focus voor de komende vier jaar? Gaan we zaken niet meer doen? Wat heeft topprioriteit?’
vooruit op de ‘interactie met de rector en decaan’ waarvoor ‘vanzelfsprekend’ (!) ‘veel ruimte’ zal zijn, en pik vijf woorden uit de tekst van de toelichting: ‘noodzakelijke ombuigingen … strategische doelen … topprioriteit’.
Als ik die vijf woorden samen neem, bespeur ik tegenstrijdigheden. ‘Strategische doelen’ kies je; inzake wat ‘noodzakelijk’ is, heb je geen keuze. ‘Ombuigingen’ suggereert relatief kleine, geleidelijke veranderingen; ‘topprioriteit’ doet mij eerder denken aan de noodzaak tot een agonising reappraisal die de Amerikaanse minister John Foster Dulles op 14 december 1953 in een totaal andere context aankondigde. Hora est, het is tijd voor drie indringende vragen.
(1) Waartoe is de universiteit op aarde? Voor de beoefening van wetenschap. (2) Wat is wetenschap? De kunst om de juiste vragen te leren stellen. (3) Wat zijn ‘juiste vragen’? Vragen waarover je uit vrije wil gaat nadenken en met als eerste kenmerk het onderscheid of ze wel of niet te beantwoorden zijn. (3) Hoe maak je dat kenmerk operationeel? Door twee soorten kennis te onderscheiden. In de twee woorden die de klassieke Griekse filosofie daarvoor heeft: epistèmè en doxa.
Het plaatje komt uit het boekje van Ger Groot waarover ik 6 mei hier schreef [http://www.dester onli ne.nl/ -niet-binnen-en-niet-buiten-de-filosofie/]: Erasmus met eigentijdse feestmuts; ik maak hem postuum tot auteur van een actuele variant van zijn Enchiridion Militis Christiani (= Handboek van [voor] de Christelijke Soldaat): Enchiridion Studiosi Roterdami. (HV)
Wie het vatten kan, die vatte het, concludeer ik voorlopig, met eveneens dank aan Mephisto alias Faust waar hij tegen een student opmerkt: Vergebens, daß Ihr ringsum wissenschaftlich schweift, Ein jeder lernt nur, was er lernen kann. Doch der den Augenblick ergreift, das ist der rechte Mann.
Implementatie van deze wijsheid is nu topprioriteit voor onze universiteit.
recent commentaar