Feestdag 90 jaar Onésimus

In het kader van haar 90 jarig bestaan organiseerde schaakvereniging Onésimus (opgericht in november 1929) het afgelopen jaar 4 schaakevenementen.

Op 14 februari hield Wim Westerveld een workshop over Rashid Nezhmetdinov, de schaakmeester vann spectaculaire aanvallen en diepe combinaties. Op 4, 11 en 18 juli was het vierkampentoernooi en op 9 november het rapid feesttoernooi. Afgelopen zaterdag 30 november was het precies 90 jaar geleden dat SV Onésimus werd opgericht.  Voor deze feestdag was een dagvullend programma voorzien met Mister Chess, International Meester Hans Böhm.

Euwe en Onésimus
Hans hield in de ochtend eerst een lezing over de opkomst van onze enige wereldkampioen schaken Max Euwe. Euwe werd in 1921 Nederlands kampioen en in  1935 wereldkampioen. In zijn wording als wereldtopper schreef hij vele artikelen in kranten en publiceerde hij schaakboeken. Wie van de oudere schaakspelers is niet groot gekomen met de Praktische Schaaklessen, Oordeel en Plan of de Volledige handleiding voor het schaakspel van Euwe? Met deze publicaties kon hij de kosten betalen om aan internationale schaaktoernooien deel te nemen en zich meten met de wereldtop.  De publicaties zorgde ervoor dat het schaakspel onder de aandacht kwam van de lezers, die zijn weg naar de top volgden.

In 1928 werd Euwe in Den Haag, Amateur Wereldkampioenschap Schaken. Aansluitend speelde Euwe in 1928 en 1929 twee matches tegen de wereldtopper Efim Bogoljubow die hij beide nipt met 5½ – 4½ verloor. Hans plaatste het ontstaan van schaakvereniging Onésimus als een voorloper in de Nederlandse schaakgekte die Euwe in 1935 met zijn wereldtitel zou ontketenen.

Het archief  van Onésimus is helaas verdwenen. Echter kregen we onlangs informatie over het 1e Lustrum van de vereniging. Het 1^e Lustrum valt samen met de uitdaging van wereldkampioen Aljechin door Euwe in het najaar van 1934. Onésimus is dan gegroeid van een vereniging van 10 leden in 1929 met een vrijblijvende competitie  naar een vereniging die met 3 teams deelneemt aan de RSB-competitie.

Het ontstaan en de ontwikkeling van schaakvereniging Onésimus past goed in het beeld dat Hans schetste.

Wording van de schaakstukken
Na de geboorteperiode van Onésimus ging Hans naadloos over naar de geboorte en de ontwikkeling van de afzonderlijke schaakstukken. Samen met Yochanan Afek heeft Hans de mooie 6-delige schaakboekenserie “Wij presenteren … de pion t/m koning” over de afzonderlijke schaakstukken gepubliceerd.

Het schaakspel zoals wij dat nu kennen heeft een voorloper in het Indiase oorlogsspel Chaturanga. In Chaturanga zijn de vier legeronderdelen van het toenmalige Indiaanse leger terug te vinden:

• de strijdwagens => de huidige torens;
• de cavalerie => de huidige paarden;
• de olifanten => de huidige lopers;
• de infanterie => de huidige pionnen.

En de opperbevelhebber was de koning.

Het spel is over de wereld gaan reizen. Via Perzië en Noord-Afrika kwam het schaakspel naar Europa. In de loop van eeuwen veranderde het nodige. De leukste ontwikkeling maakte het stuk de dame door. Begonnen als een soort adviseur naast de koning met beperkte mogelijkheden maakte het stuk gendertransitie door naar het vrouwelijk stuk, de dame. De dame is nu het sterkste stuk van het bord die elke uithoek van het schaakbord kan bestrijken.

Hans behandelde per stuk een thema.

Simultaan
In de middag gaf Hans simultaan aan 18 borden. Ondanks dat de jaren vorderen behoort Hans met een rating van 2250 nog steeds bij de beste 250 spelers van Nederland. Voor de 18 Onésimianen zou het lastige middag worden.

De simultaan begon rond 13:30 en duurde tot bijna 18:00. Aan 18 borden werden 14 Onésimianen door Hans gekraakt. Vier Onésimianen, John Jansen, Martin in ’t Veld, Willem van Randwijk  en Hans Hollander wisten remise uit de strijd slepen.

De remises smaakte zo goed, dat deze als een overwinning werd gevierd door de vier Onésimianen! Als blijk van waardering voor hun prestatie mochten de vier Onésimianen van Hans een boek uit de serie “Wij presenteren … de pion t/m koning” , uitzoeken.

Epiloog
Als Onésimus kijken we terug op een leuk jubileumjaar. We organiseerden niet alleen schaakactiviteiten, zo bouwden Onésimus-lid Martin Schouten en Joris Schriek van Zien Communicatie een nieuwe website voor Onésimus.

Net als de meeste schaakverenigingen heeft Onésimus ook met vergrijzing te maken. En Hans Böhm gaf aan dat de belangstelling van landelijke media, alleen voor voetbal en A-sporten is. Voor schaken is de belangstelling van de media, na de geweldige jaren 70, 80 en 90 met de grote schaaktoernooien, nagenoeg nihil geworden.

We willen een doorkijk gaan maken hoe we als vereniging het 100 jarig bestaan in fitte toestand gaan halen. We gaan daarvoor met Rotterdam Sportsupport om de tafel zitten.

Het organiseren van de schaakactiviteiten voor het 90 jarig bestaan heeft ons nieuwe ervaringen gegeven en smaakt naar meer. Het vierkampentoernooi is ons goed bevallen en zal in 2020 opnieuw worden gehouden. De speeldata zijn op de donderdagen 2, 9 en 16 juli 2020. Zet deze data alvast in uw agenda!

(ingezonden mededeling SV Onésimus  –  schakenbijonesimus.nl)

Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)