Die vier woorden hierboven zijn natuurlijk een beetje onzin. Noem het maar, bij voorbeeld, een wisecrack oftewel een grapje, een spottende opmerking, een ironische of  sarcastische of cynische overdrijving, terwijl in principe iedereen wel ongeveer weet wat degene die het zegt bedoelt met die woorden – zoiets.

Vorige week was ook al zoiets aan de orde. Deze week maak ik het me gemakkelijk. In de media wordt veel geschreven over dit onderwerp; ik pluk gewoon een paar passages uit enkele artikelen die ik voor dit doel verzameld heb aan elkaar

‘De strijd tegen overgewicht kun je niet aan de markt overlaten’.

Venetië 1480
Hoe word ik niet ziek, maar blijf ik – integendeel! – gezond?
Als Regimen sanitatis wordt een genre literatuur aangeduid dat in het laatste deel van de Middeleeuwen opkwam en dat wij nu als gezondheidsleer kunnen betitelen. Leidmotief zijn de ‘Zes niet natuurlijke dingen: Sex Res non naturales oftewel zes aspecten van gezondheid die enerzijds niet gewoon volgens de natuur verlopen anderzijds niet uitdrukkelijk ongezond, tégen de gezondheid werken en dus onder ‘ziekte’ vallen, maar die wel essentieel zijn en met min of meer beleid, benul, ‘gezond (!) verstand’ door de mens zelf beïnvloed worden.
1. Aer – Lucht … ademhaling, … roken … luchtvervuiling …
2. Somnus et vigilia – Slapen en wakker zijn … slapeloosheid … pillen …
3. Exercitium – ‘Oefening’ ≈ Rust en beweging … dagelijks wandel! …
4. Repletio et evacuatio – ‘Vol maken en Leeg maken’ … mictie …
5. Accidentia animae – de gemoedstoestand … dépri- … Ich weiss nicht …
6. Cibus et potus – voedsel en drank … obesitas …anorexia … boulimia …
H.V.

Het aantal Nederlanders met obesitas is in veertig jaar verdrievoudigd, meldt het CBS. De belangrijkste schuldige is volgens haar de ongezonde omgeving waarin Nederlanders dag in dag uit verkeren. In supermarkten is het overgrote deel van de producten ongezond, alcohol wordt nog altijd geassocieerd met gezelligheid, en de catering op scholen en in bedrijven verkoopt volop fastfood. Om maar te zwijgen van de hamburgers en de zakken chips die de reclameblokken op televisie vullen. “Als zorgverleners zetten we alles op alles om de epidemie de kop in te drukken. Maar dat is onbegonnen werk als we moeten opboksen tegen een overmacht aan goedkoop en slecht voedsel. Het is sowieso al ontzettend moeilijk om je gedrag aan te passen, maar de maatschappelijke context maakt het bijna onmogelijk. We zijn feitelijk de hele dag bezig om ongezonde verleidingen te weerstaan. De overheid moet zich veel actiever bemoeien met ons winkelwagentje.’ Aldus diëtiste Ismay Wiggers in Trouw, 3 maart

‘De overheid moet dus kaders stellen, en wel snel. “We kunnen deze strijd niet aan de markt overlaten”,  “We zitten al jaren met supermarkten om tafel, maar nog altijd bestaat het aanbod voor 80 procent uit ongezond voedsel dat niet in de schijf van vijf past. Het heeft geen zin om pleisters te plakken als het onderliggende systeem verrot is.” De overheid moet dus kaders stellen, en wel snel. Daarbij kan diezelfde schijf van vijf als oplossing dienen, denkt ze. “Supermarkten verdienen grof geld aan ongezonde producten en hebben er dus weinig belang bij om als eerste een stap in de goede richting te doen. Als de overheid ze dwingt om bijvoorbeeld 80 procent gezonde producten te verkopen, dan moeten ze collectief in actie komen. Dat voorkomt oneerlijke concurrentie.” Andere opties zijn een lagere btw op groente en fruit en een suikertaks die ongezonde voeding juist duurder maakt. Ook valt te denken aan een reclameverbod voor fastfoodketens of het uitbannen van snackbars in de buurt van scholen.’ Dat zegt ook Karen Freijer, manager van het Partnerschap Overgewicht Nederland.

‘Hun verhalen raken me elke keer weer. Ik zie al jaren mensen met obesitas op mijn spreekuur bij het Erasmus MC. Hun lijdensweg is ongekend en wordt vaak over het hoofd gezien. Als patiënten eerlijk vertellen over hoe ze gestigmatiseerd worden – ook door dokters – dan rollen vaak de tranen over hun wangen. Vooral als ze merken dat er eindelijk geluisterd wordt op een niet veroordelende manier. Hun verhalen raken me elke keer weer. Soms komen mensen zelfs met een euthanasiewens. Pas nog iemand, die niet meer mobiel was en de billen niet zelf kon afvegen. Dan verlies je totaal je waardigheid als mens. Deze patiënten hebben vaak al van baby af aan overgewicht, zijn jarenlang gepest en horen almaar dat ze slap van karakter zijn, terwijl ze een kapot hongergevoel hebben. Niemand heeft hen verteld dat het om een genetische vorm van overgewicht kan gaan.‘ Prof. dr. Liesbeth van Rossum, hoogleraar obesitas en werkt als internist-endocrinoloog in het Centrum Gezond Gewicht van het Erasmus MC in Rotterdam. Ze promoveerde cum laude op het gebied van corticosteroïden, obesitas en andere stress-gerelateerde ziekten Trouw 16 febr.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Dit veld is vereist.
Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.