Dit is bijna de laatste papieren editie van De Ster van dit jaar. Zet u schrap. Zonder schaamte ga ik het u zeer moeilijk maken.

1. Ik begin met een stukje laat middeleeuws Latijn. In 1569 voerde de hertog van Alva, ‘landvoogd’ over wat later Nederland zou worden, een nieuwe belasting in: ‘de tiende penning’ oftewel een omzetbelasting van 10% op de verkoop van eten en drinken, kleding enz. – een soort btw.

Dat riep natuurlijk kritiek op, en een uitzonderlijk origineel protest was de volgende zin in graffiti ergens: ‘Est ne hic Alvarus dux iam pius, immo prudens? Est ne hoc carmen? Tollantur decimae et erit.’
Vrij vertaald: ‘Is deze hertog Alva nu vroom of wijs? (En) zijn deze drie zinnen nu wel of niet een gedicht? Als je tien procent van de woorden eruit haalt, zal het dat zijn.’

In de volgende alinea leg ik uit wat bedoeld wordt door telkens de tiende letter vet, KAPITAAL en onderstreept weer te geven: Est ne hic ALvarus dux Iam pius, immo Prudens? Est ne hoc carmen? Tollantur decimae et erit.’

Oftewel: ‘Est ne hic Avarus dux impius, immo rudens? Est ne hoc carmen? Tollantur decimae et erit’. Min of meer letterlijk vertaald: vertaald ‘Is deze gierige hertog nou onvroom of onwetend? En is dit nou eigenlijk wel een gedicht? Moge elke tiende letter weggenomen worden en het zal dat zijn’.

2. In de NRC van 16 december 2017 citeerde Martijn Katan uit zijn intree-rede als hoogleraar uit 1985: “Wanneer een slinkend aantal actieven het geld moet opbrengen voor de medische behandeling en verpleging van steeds grotere aantallen zieke of invalide oudere medeburgers, dan zal dat het maatschappelijk verzet tegen euthanasie ondermijnen; als het ‘Fressen’, in casu de middelen, schaars worden, wil ‘die Moral’ wel eens het onderspit delven. Ik zie dan ook in de volgende eeuw het spookbeeld opdoemen van een massale, door de staat … aangemoedigde euthanasie.”

(illustratie) Hertog van Alva. Bron: Wikimedia Commons.

3. Intussen is ‘Voltooid leven’ sinds ongeveer een half jaar al geen thema meer in het publieke debat maar gewoon een deel van het nieuwe normaal geworden.

4. ‘Het is niet langer mogelijk te voldoen aan alle vraag naar gezondheidszorg. De som van een vergrijzende bevolking, meer chronische ziekten en (de gevolgen van) COVID-19 leidt onvermijdelijk tot schaarste. En dat zal de komende jaren zo blijven’, schreef Trouw 21 november.

5. Is het bovenstaande nou eigenlijk wel te beschouwen als een serieus verhaal? Is het niet gewoon complot-getheoretiseer? Lees (1) De Correspondent van 8 mei 2018: ‘Complotdenkers worden vaak weggezet als een stel gekkies. Onterecht meent socioloog Jaron Harambam die jarenlang veldwerk deed in de Nederlandse complotdenkerswereld. (2) Sterker nog, we kunnen best wat van complotdenkers leren. Complotdenkers zijn normaler dan je denkt’. (3) Nòg sterker: ‘Zou de Toren van Pisa weer recht staan? Herlees desteronline.nl/moet-je-horen-ik-ben-vannacht-vrouw-geworden ‘Moet je horen! Ik ben vannacht vrouw geworden!’, De Ster 4 oktober, 2022.

Hugo Verbrugh


Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)

Dit veld is vereist.
Lees hier de privacyverklaring Hiermee geeft u toestemming om wekelijks een nieuwsbrief te ontvangen.