Ooit ergens in de tweede helft van de vorige eeuw schreef een redacteur geestelijk leven van de NRC in de krant over de Duitse theologe Dorothee Sölle (1929-2003). Die zou iets heel wijs’ en belangrijks gedebiteerd hebben, en de NRC-redacteur vatte het vol bewondering en respect samen.
Bijzonderheden herinner ik me niet meer; wat ik me wel herinner, is dat een dag of wat later een brief in de krant stond van Els Borst-Eilers (1932 – 2014; arts, politica D66, en hoogleraar). ‘Het was zeker een wijze uitspraak’, aldus parafraseer ik nu, bijna een halve eeuw na dato, inhoud en strekking van de reactie van mw. Borst, ‘en Dorothee Sölle zal het vast wel zo gezegd hebben, maar ze heeft het niet zelf bedacht …’ – en toen volgde de opgave van de bijbeltekst waar het letterlijk staat, gevolgd door een minzame verzuchting dat het zorgelijk gesteld was met de journalistiek als de redacteur geestelijk leven zo slecht de bijbel kent.
Daar moest ik aan denken toen ik in de NRC van vrijdag 2 april de terugblik op de televisie van de vorige avond las: nrc.nl/nieuws/2021/04/02/met-rutte-op-het-kruis-leken-ineens-de-spijkers-op
‘Terwijl zich in de Tweede Kamer de lijdensweg van Rutte voltrok, ontkwam ook de kijker van The Passion niet aan de al dan niet bedoelde toespelingen op het Kamerdebat. Aan het begin van de donderdagmiddag had het er alle schijn van dat de kruisiging van Mark Rutte volbracht zou zijn vóór het begin van The Passion om half negen. De processie had zich verzameld voor de deur van de VVD-leider, er werd melding gemaakt van ‘Surinaamse broodjes’ die waren binnengebracht (over wijn bij het brood geen woord). Toen de premier zijn gang naar de Tweede Kamer maakte, werd hij omstuwd door genoeg microfoonhengels om een heel stevig kruis van te timmeren. Bij de eerste debatschorsing, rond drie uur, sprak NOS-commentator Arjan Noorlander over een diepe kuil waarin Rutte zat, die alleen maar dieper leek te worden. De eerste Kamerleden veroorloofden zich hun Paasbeeldspraakjes: Jesse Klaver noemde „handen wassen in onschuld” en Sigrid Kaag moest naar aanleiding van Ruttes bewering dat hij verkennersinformatie “via via” had gekregen denken aan de Via Dolorosa. Dat een viavia in de boeken over Harry Potter een object is waarmee iemand plotseling naar elders geflitst kan worden, leek achteraf relevanter. Want toen Rutte al met anderhalve arm aan het kruis leek te hangen, leken ineens de spijkers op. … Zo werd het nog een lange avond. … ‘
De NRC-redactie lijkt sinds de dagen waarin Els Borst haar gedenkwaardige brief instuurde niet veel vooruitgang te hebben geboekt in haar kennis van theologie en spiritualiteit.
In alle bescheidenheid beveel ik hen aan het artikel te lezen van Stijn Fens ‘De meest vernederende dood van allemaal’ in Trouw van Goede Vrijdag over wat die dag werkelijk gebeurde: ‘Vandaag herdenken christenen wereldwijd dat Jezus Christus werd gegeseld en, aan het kruis genageld, stierf. De vier evangeliën vertellen het verhaal van zijn lijdensweg zonder alle wrede details. De werkelijkheid was anders. Ik vind het nog altijd een zeer gruwelijk verhaal. …’
“Het christendom is een vreemde religie in allerlei opzichten”, zei theoloog Erik Borgman een paar jaar geleden. “Er wordt inderdaad iemand in het centrum gezet die is doodgemarteld. Je kunt daaromheen lopen en het allemaal wat aardiger maken. Dan snappen mensen het beter. Ik zou zeggen: niet doen. Realiseer je hoe gruwelijk en uitzichtloos dat lijden van Jezus werkelijk was.”
trouw.nl/nieuws/sta-op-goede-vrijdag-stil-bij-de-ondraaglijkheid-van-het-lijden
De tekst in de NRC deed mij denken aan het commentaar van Napoleon’s minister Fouché op een politieke moord die Napoleon had doen plegen (op, als ik me goed herinner, de Duc d’Enghien), te weten: ‘C’est pire qu’un crime, c’est une faute’: Het is erger dan een misdaad, het is een fout.
Christus wordt aan het kruis genageld – ets van Jan Luyken 1685 – bron: Wikimedia Commons.
Met een variant hierop concludeer ik over de tekst in de NRC: ‘Wat en hoe u hier schrijft is erger dan het soort aanstoot dat vrome moslims eraan zouden nemen, en belangrijker dan het risico van onthoofding dat u zou lopen als u in deze termen over de Profeet (“Geheiligd zij Zijn Naam”) zou hebben geschreven; uw tekst is gewoon banaal en stompzinnig. Hier is sprake van functioneel analfabetisme oftewel de lullige leukigheid van uw oordeel wordt slechts overtroffen door de lapsus in uw kennis van zaken.
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar