Opleidingen in het hoger onderwijs moeten hun overbodige administratieve rompslomp afschaffen. Dat schreef minister Bussemaker van Onderwijs vorige week in een brief aan de Tweede Kamer. De nadruk moet komen te liggen op verbetering van het onderwijs en niet op administratieve verantwoording van dat onderwijs. Papierwerk moet worden gehalveerd en studenten moeten een eigen hoofdstuk mogen schrijven in de opleidingsevaluatie.
Het nieuws kreeg maar een klein berichtje in de krant, maar toch: well roared, lioness! Goed gebruld, leeuwin! De welpen voelen zich weer beschermd door een moeder die zulke krachtige taal uitslaat!
En Jet Bussemaker heeft gelijk. Universitair onderwijs is een hot topic, en het lijkt bijna of zich inzake de relatie tussen de overheid en onderwijs en wetenschap een soort ‘Haagse lente’ aftekent. Heel voorzichtig plaats ik een paar kanttekeningen – zomaar een paar losse opmerkingen. Het onderwerp is veel te groot om in een paar dozijn woorden een afgewogen betoog af te steken.
Overheid en onderwijs en wetenschap is een delicaat thema. Het begon, zoals bijna alles, in het oude Athene, ca. 400 vC. Daar onderwees Socrates op een nieuwe manier iedereen die iets van hem wilde leren, en werd daarom door de overheid die dat niet lustte veroordeeld tot de gifbeker.
Dichterbij in ruimte en tijd vinden we onze eigen Desiderius Erasmus Roterodamus, (1466?-1536), de eerste Europeaan. Hij had nationaal en internationaal veel invloed op hoe er gedacht werd over onderwijs en opvoeding. Onderwijzers konden de leerlingen beter stimuleren door bijvoorbeeld af en toe een complimentje te geven. Erasmus benadrukte dat een kind flexibel en kneedbaar was tot een goed en deugdelijk mens. Dat te doen werd de voornaamste taak van de opvoeders. Zijn teksten werden talloze keren vertaald en bewerkt, en waren een inspiratiebron voor verschillende opvoedkundige boeken. Ook hekelde hij de lijfstraffen die toen normaal waren.
Nog dichterbij en helemaal voorbeeldig is Mark Rutte. Die geeft zelf les op een vmbo-school in de Haagse Schilderswijk, ook nu hij premier is. Dat blijkt uit een brief van zijn hand aan de Tweede Kamer. ‘Ik ben voornemens twee uur in de week les maatschappijleer te blijven geven op het Johan de Witt College te Den Haag. Dit is onbezoldigd en onder begeleiding van een bevoegd docent’, schreef hij aan de Tweede Kamer.
Een mooi voorbeeld van een mooie relatie tussen wetenschap, wetenschappelijk onderzoek en staat en overheid was de Accademia del Cimento (Italiaans, Academie van het experiment: plaatje). 
Dat was een van de eerste wetenschappelijke genootschappen in de wereld. Het werd in 1657 opgericht in Florence. Doelstellingen van het genootschap waren onder meer het uitvoeren van experimenten (over van alles en nog wat, gezien de vroege fase waarin de natuurwetenschappen zich toen bevonden) en het vermijden van speculatie. Vooraanstaande Toscaanse politieke leiders deden actief mee.
Wat een mooi voorbeeld voor onze koning [‘Prins Willem- Alexander zet vrijdag een punt achter een van zijn belangrijkste taken van de afgelopen jaren’, haal ik uit een historisch persbericht. ‘Tijdens de internationale viering van Wereldwaterdag in Den Haag houdt hij zijn laatste grote toespraak als voorzitter van de VN-adviesraad voor water en sanitatie (UNSGAB). Die functie geeft Willem-Alexander op omdat hij eind april koning wordt. Hij zal echter bij het onderwerp betrokken blijven, zo verzekerde de prins vorige maand in New York. “Het is zo’n deel van mijn leven geworden, dat zal ik zeker niet meer los kunnen laten.”‘ Zou dat laatste echt waar zijn? Ik herinner me niet er de laatste jaren nog over gelezen te hebben …].
Maar er zit dynamiek in de relatie tussen overheid en onderwijs en wetenschap. Waarom zou minister Bussemaker, die aan de UvA politicologie heeft gestudeerd, niet een proefschrijft schrijven over, bijvoorbeeld, de universiteit in Nederland gezien door de bril van een cultureel antropoloog?
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
[wysija_form id=”1″]
recent commentaar