De tijden zijn voorbij dat jonge ouders niet goed wisten hoe ze kerstmis met hun kinderen zouden kunnen vieren. De media laten er geen enkele misverstand over bestaan hoe dat tegenwoordig moet; snoepgoedproducenten, pretparkuitbaters, reclamemakers beleven top-uitdagende dagen.
Ieder oordeel hierover is zinloos, maar ik mag wel zegen dat het nogal eenzijdig vind. Als een soort variant op ‘Een Ander Joods Geluid’ over Israël schrijf ik hier een ietwat tegendraads stukje met enkele actuele gedachten over de aanleiding om van 25 en 26 december bijzondere dagen te maken.
Startpunt is de orde in de tijd en in het jaar. De aarde draait in ongeveer 365 dagen om de zon; die tijd kent verschillende onderverdelingen in drie verschillende ’trajecten’: twaalf maanden van ongeveer 30 dagen, vier seizoenen van drie maanden, ongeveer 52 weken van zeven dagen. Met name vier punten op deze trajecten liggen rechtstreeks astronomisch vast: 0 – ¼ – ½ – ¾ – 1, en meteen daarna stulpt het om en begint het weer bij nul. De zogenoemde winterwende 2017 ligt dit jaar op 21 december om 16 uur 28.
Zodra de jaarfeesten in het verhaal komen, gaat het minder rechtstreeks. Kerstmis ligt vast op 25 en 26 december, maar met de vier adventsdagen daarvóór komen de week-indeling en dus de maan in de berekening en dan komt de variatie erin – zoals dit jaar. De eerste advent viel op de laatst mogelijke dag in december met als gevolg dat kerstavond valt op de dag waarop ook de laatste advent valt. Pasen en dus Pinksteren zijn wéér een ander verhaal; volgend jaar vallen ze relatief vroeg. In De Ster van de laatste week van maart ga ik er weer over schrijven.
Tegendraads wordt mijn stukje vanaf hier. Nu verder geen smakkende verhalen over kerstdiners en gezelligheid en zo, maar twee heel andere zaken.
De eerste is een herinnering aan het feit dat in de drie christelijke feestdagen ook een orde verborgen ligt. Kerstmis gaat over de Vader (en de geboorte; dat laatste maakt dat ook zij die gender-verschil-overgevoelig zijn daar geen aanstoot aan hoeven te nemen), Pasen over de Zoon (en over de dood EN de wederopstanding daaruit) en Pinksteren over de Heilige Geest die leert dat dat die wederopstanding uit de dood voor ieder mens op aarde geldt. Dat laatste komt dus pas weer volgend voorjaar. Kerstmis brengt nieuw leven!
De andere zaak is het tegenovergestelde. Met het nieuwe regeerakkoord is ‘Voltooid leven’ een normaal onderdeel van de politiek, en dus de zelfgekozen dood een fact of life geworden – zie De Ster van vorige week.
‘Het kabinet zal een brede discussie faciliteren en zal bezien wat het te doen staat’, staat hierover in het regeerakkoord. Ik moet het nog zien gebeuren. Politiek amateur, om niet te zeggen onbenul, zie ik toch eerder dat na Nieuwjaar het weer gewoon de bekende riedeltjes zullen worden: de files en het asfalt, de migranten en de islam, de prijskaartjes die overal aan hangen en de kosten van gezondheidszorg, de metingen van de tevredenheid van burgers, de alsmaar beter wordende economie en aanverwante ongein. Over doodgaan val je anderen niet lastig.
La chair est triste, hélas, et j’ ai lu tous les livres, dichtte Stéphane Mallarmé een eeuw geleden. Letterlijk vertaald: ‘Het vlees is bedroefd, helaas, en ik heb alle boeken gelezen’. Getransformeerd naar de geest: ‘Het gemoed is in de war, helaas, en ik heb alle denkbare metaforen opgebruikt’.
Hugo Verbrugh vroeg De Ster zoveel mogelijk van zijn columns op De Ster Online te vermelden die gaan over Kerstmis, Pasen en Pinksteren. We deden ons best en kwamen tot onderstaand resultaat:
https://www.desteronline.nl/pinksteren-revisited-nrc-handelsblad-en-christelijke-traditie/
https://www.desteronline.nl/bericht-twaalf-heilige-etmalen/
https://www.desteronline.nl/onderzoek-ritmen-ritme-draagt-leven/
https://www.desteronline.nl/driekoningen/
https://www.desteronline.nl/uren-dagen-maanden-jaren-vliegen-als-een-schaduw-heen/
https://www.desteronline.nl/de-donkere-dagen-voor-kerstmis/
https://www.desteronline.nl/omstulping-een-zomerstukje-samen-met-een-gastauteur/
https://www.desteronline.nl/zomertijd-nog-steeds/
Meld u aan voor De Ster nieuwsbrief (U ontvangt een bevestigingsmail)
recent commentaar